Jankiel Wiernik

[Stubble]

Thanks Stubble! I like German lagers.

For you Sir.

If you wouldn't mind, could you share a link to the file so that others may review?

[pilgrimofdark]

Thanks Stubble! I like German lagers. I'll have to buy you a beer for all your great posts here!

Julian the scheissmeister. And another character named Moritz. Who could they be references to? Obviously people Kryzwoszewski didn't like. If he's the writer. He wrote a memoir, as an old man in 1947. Or maybe he wrote it earlier because I have the pdf and one of the last chapters is Rok 1922. Rok means year. Here's what what he looked like:

The Polish State Archives have a bunch of photos of Krzywoszewski and some documents. Also one photo including Jozef Galewski in 1929.





Galewski is third from the left. Almost looks like he has one bad eye? He also appears for about 1 second in a Polish film decades later, but it's almost impossible to get a good look at him. Galewski wrote his memoirs, but they're unpublished.

Polish State Archives

[Archie]

As a test, I did a search for Jankiel Wiernik with multiple search engines.

Yandex: Pilgrim's CODOH article is the 4th hit. Excellent. This thread shows up on the second page.

DuckDuckGo: The Holocaust Encyclopedia article is the 3rd hit. The CODOH article is the 4th hit. And then many hits for this thread starting on page two.

Bing: Similar to DuckDuckGo but CODOH article and Encyclopedia have switched positions. Pretty sure DuckDuckGo relies heavily on Bing.

Google: Nothing (no surprise).

Overall, better than I expected.

[Denierbud]

Thanks Stubble! I can't share a link to what I posted because I pulled this stuff off the internet 20 years ago onto my hard drive. I think that image was sent to me back then from a Frederic Mafran who I lost touch with.

Nice find PilgrimOfTheDark!

It's possible there's a gay lover thing. There'd be no way to find out. Krzywoszewski and Galewski? Makes Galewski a leader of the revolt? But just noticed Galewski is only mentioned once in A Year In Treblinka.

I guess I'm hoping for some discovery that fits some of this together.

[pilgrimofdark]

Galewski is shown a couple times in the film Cafe pod Minoga from 1959.

4:46
1:26:36 (small speaking part)



A photo from the movie. Article link.



The photo comes from the Polish film institute (Filmoteka Narodowa Instytut Audiowizualny), which might have more.

I'm not sure if there's enough concrete information yet to tie things together.

[pilgrimofdark]

The Polish State Archives have a bunch of photos of Krzywoszewski and some documents. Also one photo including Jozef Galewski in 1929.

Galewski is third from the left. Almost looks like he has one bad eye? He also appears for about 1 second in a Polish film decades later, but it's almost impossible to get a good look at him. Galewski wrote his memoirs, but they're unpublished.

Polish State Archives

I must have set those images to auto-remove.

Here are links to the Polish archives for those images, which is a better idea anyway:


Jozef Galewski


Stefan Krzywoszewski

[pilgrimofdark]

These are referenced in Mattogno's HH #28, but are worth taking a closer look at.

The last 3 pages of this PDF of Rok W Treblince are handwritten, and seem to be written in at least two different hands. Compare the W or T characters. I can't get those pages to transcribe via AI, so can't compare the full texts to the previous anonymous reports or the full book.

It's possible this is a "transitional" version of One Year in Treblinka, between the anonymous newspaper reports and the one Stefan Krzywoszewski helped compose.

A Year in Treblinka + Handwritten Manuscript

Also, it seems like June 6, 1944 is the first time Rok W Treblince is mentioned. GFH seems to believe the text was sent to London on May 24, 1944, but has no citation to confirm.

In the last document here, on page 2 is a June 1944 reference to the book. It's in a situation report written by Henryk Wolinski, head of the section for Jewish affairs of the Polish Home Army (AK).

Henryk Wolinski Reports

From a personal testimony from Treblinka, it is learned that Jews with foreign [i.e. neutral] nationalities who were presumably being diverted to the Bergen camp near Hannover and had been quartered in Warsaw hotels, were sent to Treblinka.
Attached: a letter from Skarzysko and the essay, “A year in Treblinka."

- GFH translation

I can't tell exactly when it started being reprinted around the world.

NOWA POLSKA MIESIĘCZNIK printed excerpts from it in November 1944.

Same with a Hebrew newspaper Mishmar on November 24, 1944.

The Soviets started interrogating all sorts of Treblinka revolt escapees and witnesses around August-September 1944, many of which echo Wiernik's report, even mentioning "engineer Galewski" and others.

[Denierbud]

You're a heck of a researcher PilgrimofDark.

I remember thinking that Kryzwosewski might have been told, not asked, (by Berman or Wiernik?) to write Year In Treblinka, and maybe he put little references to other things which have been missed. Not unlike how Kurt Gerstein put "poison pills" in his account. But this is just a guess. But having the last page be about how, to paraphrase "the bullet stopped at my skin, leaving a mark"-- that could be a poison pill. I.e not believable but still passes in the story. Because rational people know that unless he was shot with a BB gun, that doesn't happen. In other words, contempt at being forced to write this, but in a way that won't get you in trouble.

Also wondered if Willenberg and Wiernik could have been related "in real life". Donat said that Willenberg circa mid or late 1970's? was very reluctant to talk to anybody, even a holocaust hoaxer like Donat. You never hear of Willenberg and Wiernik having any connection postwar in Israel. But if they knew each other at Treblinka, it seems weird.

Quick story: there's a scene in Willenberg's book (not Wiernik's book), where he robs a forced labor factory, and his mom is an inmate laborer in the factory. And he bumps into his mom mid-robbery, I think he even gives him mom his address at that moment. LOL. So I emailed his daughter, 20 years ago, because I believe her grandma also survived so this must be incredible family lore! Talked about at the dinner table many times! Right? She emails me back and states she doesn't know what I'm talking about. I'm like "wow". Then I email back and spell it out, that it's in the book, this is what it states, etc. And never hear back from her.

[Stubble]

Don't miss the line Wetzelrad has drawn between the 3 early reports and A Year in Treblinka.

There is verbiage that runs through them like a red thread.

Personal opinion at this point, Wiernik did the 'first draft', Berman had it edited and sent to print.

Also, Pilgrim, you are a BEAST! Well done!

[pilgrimofdark]

You're a heck of a researcher PilgrimofDark.

Don't miss the line Wetzelrad has drawn between the 3 early reports and A Year in Treblinka.

Also, Pilgrim, you are a BEAST! Well done!

Thank you, thank you.

Wetzelrad should be here any minute to correct the mistakes I've made and provide half a dozen primary source documents I missed.

And yes, we have 3 early sources now of A Year in Treblinka.

• 28 September 1943. Kraj. Anonymous.
• 14 October 1943. Tydzien. Anonymous.
• Undated. Handwritten version from GFH. Attributed to Wiernik.
• May-June 1944. Rok W Treblince. Attributed to Wiernik. Published Polish original.

Also, Krzywoszewski's memoirs are online, both volumes. Volume 1 has the illustration of Krzywoszewski Denierbud shared previously. Volume 2 has his story of meeting Wiernik (p. 315).

It's not clear at all that Krzywoszewski was the "kindred spirit" who wrote down Wiernik's experiences.

Standing in the open door was our steward from Wołyńska Street, Wiernik.
...
He also found a kindred spirit who wrote down his experiences in Treblinka. The manuscript was sent to London, where it was translated into English. Published in the United States, it reportedly sold a large number of copies.

Wiernik was a steward? I thought he was a master carpenter, or a master cabinetmaker. (When he wasn't being a communist propagandist.)

Seems like this story was first told in 1947. It would be interesting to know if the Krzywoszewski-Wiernik connection is documented in 1943 or earlier, or if Wiernik was ever mentioned as a "steward" before this.

A "Julian Falat" is mentioned in the memoirs, a Polish painter. Maybe Krzywoszewski named all of the Rok W Treblince characters after local painters? Galewski was one, in addition to being a set decorator. That seems too simple.

Long Life: Memories. Vol. 1. Link
Long Life: Memories. Vol. 2. Link

[Stubble]

So, we have Wernick listed in the phone book as a 'master carpenter', but, his backstory is supposed to have him being a 'handyman' (steward) for Krzywoszewski.

There any proof, other than a wink and a nod, for how he supposedly knew the guy and ended up on his porch?

Did anything develop looking for a copy of his first fake ID? (I didn't find anything, but, you guys have me beat by miles winnowing this stuff)

It seems pretty 'convenient' that he ended up there, and that Krzywoszewski just happened to be a writer.

So far as you missing anything Pilgrimofdark, that wasn't what I was saying man. I just didn't want you to overlook what Wetzelrad pointed at with the verbiage is all. Again, you are a BEAST Sir, and I must say again KUDOS.

So far as where this all sits, let me see if I can shake it all out here real quick.

Wernick is active in subversive jewish activity. He gets busted and sent to Siberia, then has to do a stint in the army. After that, he moves to Poland and sets up a shop doing woodwork. He gets popped making communist proclamations in 'the bread of life' building. Things go quiet. After the partition, things go real quiet and he isn't listed in the phonebook or much of anywhere else. It is said he is living in the ghetto at this time, and it is said that he gets shipped to Treblinka. He, facilitates the revolt, and escapes. He goes straight to Krzywoszewski's and gets a fake ID and 'A Year in Treblinka' is penned. Then it gets gone over by a committee in the ghetto before being printed in Polish, and it goes through another diet in London and is printed in English.

Now, I'm skipping over the earlier submissions to the underground newspapers, because I'm not sure how those came to pass. My current thinking is that during the diet in Warsaw, before hitting print, it was 'fed' to these underground outlets. Does that pass muster?

Am I missing some stuff here, or, am I following along close enough?

[Nazgul]

So, we have Wernick listed in the phone book as a 'master carpenter', but, his backstory is supposed to have him being a 'handyman' (steward) for Krzywoszewski.

There any proof, other than a wink and a nod, for how he supposedly knew the guy and ended up on his porch?

Did anything develop looking for a copy of his first fake ID? (I didn't find anything, but, you guys have me beat by miles winnowing this stuff)

It seems pretty 'convenient' that he ended up there, and that Krzywoszewski just happened to be a writer.

So far as you missing anything Pilgrimofdark, that wasn't what I was saying man. I just didn't want you to overlook what Wetzelrad pointed at with the verbiage is all. Again, you are a BEAST Sir, and I must say again KUDOS.

So far as where this all sits, let me see if I can shake it all out here real quick.

Wernick is active in subversive jewish activity. He gets busted and sent to Siberia, then has to do a stint in the army. After that, he moves to Poland and sets up a shop doing woodwork. He gets popped making communist proclamations in 'the bread of life' building. Things go quiet. After the partition, things go real quiet and he isn't listed in the phonebook or much of anywhere else. It is said he is living in the ghetto at this time, and it is said that he gets shipped to Treblinka. He, facilitates the revolt, and escapes. He goes straight to Krzywoszewski's and gets a fake ID and 'A Year in Treblinka' is penned. Then it gets gone over by a committee in the ghetto before being printed in Polish, and it goes through another diet in London and is printed in English.

Now, I'm skipping over the earlier submissions to the underground newspapers, because I'm not sure how those came to pass. My current thinking is that during the diet in Warsaw, before hitting print, it was 'fed' to these underground outlets. Does that pass muster?

Am I missing some stuff here, or, am I following along close enough?

Stubble I think you hit the nail on the head here, well done. They are still doing it. I copied and saved the maps of Sobibor. When the photos of Sobibor were published, those of Johann Niemann, I noted the images did not align with the camp layout in the maps. This was mentioned in RODOH. Anyhow the maps now align with the real images, they have been altered and pretending to be old copies. Shame my old hard drives failed as I would love to have presented this information here with fact. What they are presenting is fake information and Nessie is involved.

[pilgrimofdark]

So far as you missing anything Pilgrimofdark, that wasn't what I was saying man. I just didn't want you to overlook what Wetzelrad pointed at with the verbiage is all. Again, you are a BEAST Sir, and I must say again KUDOS.

Ahh, that was just a joke. Wetzelrad did correct an error I made on the Mogilev gassing thread, and he always comes in with excellent new sources. I didn't think you were criticizing me or anything.

Wernick is active in subversive jewish activity. He gets busted and sent to Siberia, then has to do a stint in the army. After that, he moves to Poland and sets up a shop doing woodwork. He gets popped making communist proclamations in 'the bread of life' building. Things go quiet. After the partition, things go real quiet and he isn't listed in the phonebook or much of anywhere else.

I think all of the above can be shown through the documents uncovered so far. Everything else is somewhat in question, for me at least.

I'm not sure we can "prove" the Treblinka Revolt™ yet. Why give any ground on this? The famous Zabecki Treblinka Burning Photo™ is nothing, and the Polish Home Army units in the area expressed almost nothing about the revolt. It sounds like they heard a rumor about it, but didn't notice a huge fire or participate in a breakout of Jewish prisoners.

Krzywoszewski makes some weird statements in his account. He calls Wiernik both a "steward" and the "manager" of a tenement house for Jews that Krzywoszewski's wife owned (Wolynska 23). Maybe he was the building manager in addition to being a carpenter.

Krzywoszewski says he helped Wiernik get an ID as "Kowalczyk." We can't show Wiernik ever used the name "Kowalczyk," but he has several IDs using the name Smarzynski from 1943-1944, when he should have been Kowalczyk.

Krzywoszewski says "a kindred spirit" helped Wiernik write A Year in Treblinka (YIT), but doesn't identify himself as that kindred spirit. Maybe Wiernik himself said later that Krzywoszewski helped? The handwriting in the manuscript doesn't match Krzywoszewski's handwriting (examples in Polish State Archives).

Krzywoszewski follows up the section on Wiernik with a section on the Polish Home Army activities.

Then a couple months after YIT is published, the Soviets interview a bunch of people who happen to echo Wiernik's YIT, although I haven't read all of those Treblinka Revolt Survivor Stories™ yet. (The Soviets also only found ~300 bodies in 3 "huge mass graves," but Keen can handle that.)

[Stubble]

I wholeheartedly agree with not giving up ground. I was under the impression the revolt was documented on the German side with a report and orders and all points bulletins to law enforcement.

I could be wrong, I'll dig.

With the handwriting, I think it is Wernick's. I contrasted it against the map key from the ghetto fighters museum and some other samples, and the letters are inconsistent in a consistent way. Look at the b's and k's and stuff.

The good to sloppy to good style in it, I think it was added for dramatic effect for posterity, like a calm hand being troubled by recollection.

I can just see 3 or 4 guys yelling at a man while he furiously scribbled and then asking him if he needed bread or water, to make it 'look' right.

I could be off base, but, that's what it looks like to me.

I'm curious if anything puts him in the ghetto other than hearsay, or at Treblinka for that matter. I haven't found anything, but, it is becoming obvious to me my googlefu is weak.

Again, great work man.

-------------------------------------------------

Uhm, holy shit, I can't find ANYTHING, literally ANYTHING to confirm a revolt a Treblinka II. No cable, no activation of auxiliary law enforcement, no search party, no burial detail, nothing. Absolutely nothing.

Correct me if I'm wrong, this, would have made a ripple. There, would have been the primary distress call, activation orders, all points bulletins to law enforcement, this would have been a to do.

Instead, crickets....

This is a head scratcher.

Surely, surely I'm just missing extant documentation from the German side. The, whole thing is a fiction? From start to finish?

Every time I run across something like this the room spins for a minute. I'm going to pour myself an 18 year old single malt scotch and think for a while...

[szlafrok]

For anyone who wants to analyze it, here is what I get for the handwritten pages that the OCR won't pick up. I did have some trouble at the end of page 2 where the text is cut off.

Relacje żyda uciekiniera z Treblinki, Jankla Wiernika, zamieszkałego w Warszawie przy ul. Wołyńskiej 23, lat 53.

Dnia 23 VIII 42 zostałem wraz z większym transportem żydów z Warszawy, wywieziony do Treblinki. W drodze pociąg zatrzymał się przez chwilę w Małkini, skąd został skierowany na specjalny boczny tor do Treblinki. W Treblince pociąg zatrzymał się przy rampie. Przed rampą zostaliśmy grupę Ukrainców i żydowskich robotników. Robotnicy próbowali nas ostrzec. Wykrzykując po hebrajsku “Wajiwrach” (uciekać). Nikomu z nas nie wpadło na myśl że prowadzą nas na smierć. W międzyczasie Ukraińcy wypędzali wszystkich z wagonów na plac, nie żałując nikomu batów i popychając bagnetami. Na placu zauważyliśmy od razu ogromne tablice głoszące że biżuteria i wszelkie kosztowności należy składać w specjalnie oznaczonym miejscu. Odrazu po przybyciu zostaliśmy podzieleni na dwie grupy. Jedną stanowi mężczyźni po prawej, drugą kobiety i dzieci po lewej. Z obu stron placu stały drewniane baraki. Po uprzedzeniu nas do baraków, kazano wszystkim rozebrać się i przygotować do kąpieli. Ubrania tym samym pociągiem wywieziono z obozu. Następnie Niemcy oświadczyli że starzy i chorzy pójdą do “lazaretu”. Zgłosiła się pewna ilość osób czym “kąpieli” i “lazaret’ dopiero póżniej się dowiedziałem.

Na szczęście nie rozebrałem się zbyt szybko. Mój znajomy pracujący w obozie jako grabarz wyjaśnił mi prawdę: z kąpieli się nie wraca. Wykradłem się wtedy z baraków na plac i zamieszałem się z grupą robotników która zamierzała do rampy. Na rampie wyładowywano nowoprzybyły transport z Międzyrzeca. Trupy stanowiły za 80%. Powodem śmierci był chlor wpuszczony przez Niemców do wagonów. Trupy wynieśliśmy na plac. Praca trwała do wieczora. Do wieczornego apelu zgłosiło się trzystu robotników. Usiedliśmy w półkolu. Niemiec każdego z nas oglądał . 150 odesłał na lewo, resztę w której ja też byłem - na prawo. Otrzymaliśmy wodę do picia i kazano nam się na ziemi położyć spać. Po chwili usłyszeliśmy gęstą strzelaninę, to ostrzeliwano tych 150 z lewej. Przy chowaniu trupów pracowałem trzy dnia. Masowy grób miał 100 m długości 25 m szerokości 15 m głębokości (100m x 25m x 15 = 37500 m^3 ). Grabarz tracący laski w oczach Niemcach zostawił wraz z trupem strzałem rewolwerowym strącony do grobu. Ka..ujące miejsca grabarzy wypełniono łudźmy z dobowych transportów. Trzy razy dziennie odbywały się zbiórki robotników. Wszystkich rewidowano w wypadku znalezienia u kogoś złota, biżuteria, noża, lub kawałków żelaza. Delikwent dostawał 25 batów, następnie kierowano go do “lazaretu”. Trzeciego dnia mego pobytu w obozu przy wieczornym apelu który jak zwykle był wiązany z selekcją, Niemcy kazali zgłosić się wszystkim murarzom, cieślom, i stolarzom. Zgłosiłem się jako cieśla. Została skompletowana 150 grupa (I think the word ‘grupa’ is out of order here) robotników która otrzymała zadania budowania nowych 10 komór gazowych. Pracą tą kierował

2)

Ukrainiec. Nazwiska jego nie znałem. Przy pracy miałem możność swobodnego poruszania się po obozie i dokładnej obserwacji.

Obóz Treblinka składa się z 3 części. Treblinka I - rampa, plac gdzie zostają wyładowywane ofiary a następnie pochowane. Plac ten jest zabudowany z lewej i prawej strony drewnianymi barakami. Prawa strona dla mężczyzn, lewa dla kobiet i dzieci. Kuchnia obozowa dla całego personelu, gdzie także znajdowały się pokoje dla orkiestry, i pokój gier, oraz baraki dla niemieckiej i ukraińskiej załogi. Na tym placu mieszkali też żydowscy robotnicy. “Lazaret” znajdujący się opodal jest to ławka na krawędzi grobu. Starych i chorych wydawano na ławce twarzą do grobu strzałem w kark strącano. Obóz strzeżony jest specjalnymi wieżami strażniczymi gdzie wartę sprawuje Ukraińcy z bronią maszynową.

Treblinka II - obóz śmierci plac zabudowany 13 komorami gazowymi (kąpiel). Komóra gazowa - 2m wysokości 7m długości 7m szerokości. Z jednej strony normalne drzwi wejściowe. Po stronie przeciwnej - klapa która się otwiera po zagazowaniu ludzi tamtędy też wyciąga się trupów. <Now starts the second handwriting.>. Na dachu klapa bezpieczeństwa, używana w wypadku uśmiercania ludzi chlorem. Po wrzuceniu odpowiedni ilości chloru, klapę zamyka się hermetycznie. W Treblince II w czasie mego pobytu wybudowaliśmy pralnię, kuchnię, oraz domek w style zakopiańskim (?) dla komendanta obozu. Treblinka II od Treblinki I jest oddzielona głębokimi rowami gęstymi zasiekami z drutu kolczastego.

Treblinka III - obóz karny dla polaków i żydów w odległości 4 km od Treblinki II. W Treblince III nigdy nie byłem.

Załoga obozu Treblinka I, II liczyła 1000 osób, z których na placu znajdowało się 250 (50 S.S.owców, 200 Ukraińców) nazwisk ich nie znam. Komendant obozu w randze Obersturmführera miał przezwisko “Lalka” jego zastępca Untersturmführer nazywał się Franc. Ukrainców znałem tylko dwóch Iwana i Nikołaja. Byli to dwaj najgorsi.

Niemcy chcąc unikać oporu i tak już wycieńczonych drogą, biciem, pragnieniem ofiar, przy przybyciu transportu z tłumu wybierali tych wszystkich którzy zgłaszali się dobrowolnie do pracy w obozie do przynoszenia wody i t.d., aby w ten sposób wyciągnąć element aktywny a następnie całą bezradną masę prowadzić znaną dorównaną drogą na śmierć. Rozebranych do naga mężczyzn kobiety i dzieci pędzono z placu jedyną drogą między rowami i zamieszkami łącząca Treblinka I i Treblinki II. Po drodze Niemcy zabierali od matek niemowlęta rozbijając im główki od kamienie a sam widziałem jak Ukraińscy obcinali kobietom piersi lub przekłuwali bagnetem genitalia. Do komór gazowych wpychano ile się da. Następnie łączono szlauchem komorę gazową motorem tanku sowietskiego i pompą wtłaczano gaz. śmierć trwała 15-20 minut. Transporty które przybywały wieczorem uśmiercano przez klapę bezpieczeństwa wysypywano chlor na stłoczoną masę ludzką. Klapę zamykano na całą noc. śmierć trwała od 10 to 12 godzin. Zdarzyło się dość często, że ze komory wydobywano żywych ludzi najbardziej wytrzymała na chlor były dzieci. Chowano je żywcem. Około 27go sierpnia była przerwa w transportach na jakie 8 dni Czas ten wykorzystano na pochowanie trupów. Specjalna maszyna t. zw. bagrownica kopała doły, trupów zasypywano cienką warstwę ziemi. Po 8 dniach zaczęły znowu przybywać większe transporty …il.. 20 tys?.. Osi. (really can’t read this bit)


3)

…osób dziennie. Transporty przybywały iż Krakowy(?), Częstochowy, Francji, Holandii i Belgii i Z…. Żydzi przybywali w wagonach Pullmanowskich a bagaże ich przywożono specjalnymi wagonami towarowymi. (Here the handwriting changes again). Transporty w takich ilościach przychodziły do końca Grudniu. W styczniu było pewne odprężenie. Transporty przychodziły raz lub dwa razy w tygodniu. W lutym Himmler był w Treblince rozkaz wykopania trupów i spalenie ich. Kilkakrotnie próbowaliśmy wybudować krematorium. Trupy jednak nie paliły się. Dopiero specjalnie sprowadzony S.S.man z Sobiboru skonstruktował ruszta pod gołym niebem wymurowana dwie podpórki na które położono sztaby żelazne. Na ziemi podpalono szmaty i drzewo maczane w benzynie. Trupy kładziono na żelazne sztaby. Popiół wysypywaliśmy do dołów a specjalna maszyna mieszała po ziemią. Niektóre części ciała, które nie dawały się spalić, tłukliśmy specjalnymi tłuczkami by potem rozsiać w polu. Na całym terenie zasieliśmy łubin.

W kwietniu i maju przybywają mniejsze transporty po 1500 osób. Żydów z G.G. (Generalne Gubernatorstwo) i transporty żydów bułgarskich. Przybyły także transporty z ostatecznej akcji w Warszawie. W końcu maja przybyły dwa transporty Polaków prawdopodobnie z Gęsiówki.
(Now the handwriting switches for the final time.) Młodzi ludzie z transportu Grodzieńskiego stawiali opór i zrobili SSmana. Wszystkich żydów rozstrzelano. W końcu Lipca przywieziono transport Żydów w liczbie 300 osób, nie wiem dokładnie czy przybyli oni z Hanoweru czy mieli tam dopiero się udać. W każdym razie byli to żydzi Warszawscy. W wagonach pasażerskich przywieziono ich to Treblinki III a wieczorem przeprowadzono ich do obozu śmierci. Żydzi ci stawiali opór.
Według moich obliczeń w Treblince zginęło około 3.000.000 żydów. To wszystko przeżyliśmy. Co noc w było 20-30 samobójstw wśród robotników. Najbardziej Niemcy znęcali się nad intelegencją żydowską. Specjalnie wybierali ich na grabarzy by widzieli jak ich naród(?) ginie. Gdy się Niemcom zachciewało orkiestra żyd. składająca się piętnaście osób pod kierownictwem Arthura Gołda musiała im gościć. Zmuszono im także do urządzenia meczów bokserskich. Takie były nasze zabawy. Niekiedy Ukrainiec wybierał jakiegoś robotnika przybijać mu gwoździkiem ucho do ściany.

Po otrzymaniu pierwszych wiadomości o oporze w Warszawie i gdy widzieliśmy jak w poszczególnych wypadkach żydzi w Treblince stawiają opór, zrobiło się u nas myśl buntu. 1800 robotników było oni (zgodni?) naszym powstaniem. Na czele stał inż. Galewski z Łodzi. Zorganizowaliśmy się w piątki. Każda piątka miała swoje zadanie. Swego Ukraińca lub Niemca. Sygnałem rozpoczęcia walki miał być strzał rewolwerowy.

Dnia 2 Sierpnia 1943 r. o godz. 5:30 p.p. dano sygnał. Część grup podpaliła budynki i komory gazowe inne przecięły druty i utorowały drogę uciekającym. Ja należałem do grupy, która napadła na SSmana. Zabiliśmy go siekierkami. Zabraliśmy mu karabin, ale nie mieliśmy do niego nabojów(?). Zabiliśmy około 60 Niemców (i) Ukrainców. Następnie uciekaliśmy to okolicznych lasów. Pozostali Niemcy zorganizowali za nami pościg. Ukrainca który mnie gonił : któremu zaciął się rewolwer ubiłem siekierą. Wszyscy żydzi uciekli ilu … nie wiem Okoliczna żandarmeria SS z Sokołów, Kossowa (Kosów) i Sterdynia brała udział w pościgu. Dopiero(?) w lesie dowiedziałem się od niepokornego chłopca że znajduje się 30 km od Treblinki.


https://www.infocenters.co.il/gfh/pdf_v ... s/Idea/אוס 003166.pdf</><book_id>41584</>&param2=&site=gfh